De gezellige decembermaand is aangebroken. We beginnen de maand met het sinterklaasfeest. En nu staan de kerstdagen voor de deur. En als toetje hebben we dan ook nog oudjaarsavond met vuurwerk. Het is allemaal heerlijk feestelijk en gezellig. Maar als je gevoelig bent voor prikkels kan deze maand een periode zijn waar je toch tegenop ziet. En hoe ga je de feestdagen overleven als je sneller overprikkeld raakt? 

Bij het runnen van een huishouden kan de decembermaand een erg drukke periode zijn. Zeker als je ook (kleine) kinderen hebt. Er wordt meer van je gevraagd en ook de kinders kunnen drukker zijn dan anders in de feestmaand. Dat is ook logisch, want er gebeurt gewoon heel veel deze maand.

Als jezelf en/of gezinsleden sneller overprikkeld raken, dan kunnen de feestdagen een periode zijn waar je tegenaan hikt. Want naast een berg gezelligheid brengt het vaak ook verplichtingen met zich mee. En de omgeving realiseert zich niet altijd hoe het is als je snel overprikkeld raakt. Want omgaan met een overprikkeld zenuwstelsel is iets wat je echt moet leren. En afhankelijk van de mate hoeveel indrukken je kunt verwerken, zul je daar dagelijks rekening mee moeten houden.

Waardoor kun je overprikkeld raken?

Mensen met NAH (niet aangeboren hersenletsel), autisme, een burn-out etc kunnen sneller overprikkeld raken. Symptomen kunnen zijn dat je snel door je energievoorraad heen bent, je bent moe of lusteloos en/of je kunt moeilijk in slaap komen.

Wanneer iemand overprikkelt is zijn er teveel prikkels of indrukken bij die persoon binnen gekomen. Dat kunnen geluiden zijn, maar ook geuren, informatie uit een boek of van een beeldscherm, gesprekken, emoties, licht, temperatuur, drukte, veranderingen.

Je hebt er zelf vaak ook geen controle over. Als je gevoelig bent voor geluiden kun je compleet van slag raken als een kind in een auto een aantal keren op de claxon drukt. En de mensen om je heen hebben er ook last van, maar zij kunnen daarna gewoon verder. Terwijl iemand die er echt gevoelig voor is gewoon de hele dag of een aantal uur van slag kan zijn.

Een ander voorbeeld is een verandering door een weg die lange tijd afgesloten is geweest en die weer open is gesteld voor het verkeer. Voor de meesten is het een simpele verandering, maar er zijn mensen die hierdoor van de kaart raken want er is een extra mogelijkheid waar ze uit kunnen kiezen. Dat kan dat o.a. hoofdpijn tot gevolg hebben.

Overprikkeling kan lastig te begrijpen zijn

Voor de omgeving kan het moeilijk zijn om dit te begrijpen. Vaak moet je het zelf eerst meemaken, voordat je beseft dat overprikkeling echt een probleem kan zijn voor degene die het overkomt. En daarbij het wisselt ook waardoor het soms nog lastiger te begrijpen is.

Als de energievoorraad op peil is (oftewel de accu is volledig opgeladen) kun je meer aan dan wanneer je al een gedeelte van je energie hebt verbruikt. Ben je de vorige dag over je grenzen gegaan, dan kun je daar een aantal dagen later nog steeds last van hebben.

Je kunt opmerkingen krijgen van zet gewoon even door. Terwijl dat juist het meest verkeerde advies is wat er gegeven kan worden! Door geen rust te nemen maar inderdaad door te zetten, is de betreffende persoon juist veel verder van huis. Want het duurt dan veel langer om de batterij weer op te laden.

Tips om de feestdagen te overleven als je snel overprikkeld raakt

Probeer zo relaxed mogelijk de feestdagen in te gaan. Onthoud dat alles mag, maar dat niets hoeft.

• Plan als eerste je rustmomenten in.
• Stel je prioriteiten, wat wil je juist graag doen? En accepteer dat je misschien niet alles kunt doen wat je wil doen!
• Plan de dagen niet te vol in.
• Wanneer je ’s avonds vaak te moe bent, plan dan een brunch i.p.v. een diner.
• Als je zelf iets organiseert geef dan aan wanneer je de gasten verwacht en wanneer het feest is afgelopen, Of regel met je partner dat jij jezelf op een gegeven moment terugtrekt.
• Wanneer je bij iemand op bezoek gaat vraag dan of er eventueel een rustige plek is waar je je even rustig kunt terugtrekken.
• Organiseer je thuis iets dan is het fijn als een gezinslid of iemand anders voor jou invalt als je jezelf even terugtrekt.
• Luister naar je lichaam! Is het genoeg geweest, neem dan die broodnodige rust.
• Neem ook voorafgaande aan de feestdagen voldoende rust zodat je met een opgeladen batterij aan de kerstdagen begint.
• Je hoeft niet alles zelf te regelen en/of te maken. Koop kant en klare dingen, bestel bij een traiteur of laat de gasten ook wat meenemen.
• Als je niet goed tegen het vuurwerk kunt, ga dan (als de financiën het toelaten) rond oud en nieuw naar een vuurwerkvrije omgeving. Dat kan bijvoorbeeld in een vuurwerkvrij vakantiepark, maar ook in het buitenland. Informeer wel van tevoren of het vakantiepark en/of het buitenland inderdaad vuurwerkvrij is.

Al deze tips gelden natuurlijk ook voor kinderen en/of een partner die snel overprikkeld is. Wil je meer lezen over NAH (niet aangeboren hersenletsel), dan kun je hier terecht. We wensen Iedereen hele fijne feestdagen toe 😉