Koelkast schoonmaken

Een schone koelkast is belangrijk voor je gezondheid en voor de houdbaarheid van je eten. Het is een overzichtelijke klus, zeker als je werkt met een duidelijk stappenplan. Hieronder lees je precies hoe je je koelkast veilig, mild en grondig schoonmaakt.

Koelkast schoonmaken stappenplan

1. Zet de koelkast uit

Heb je een vrijstaande koelkast, dan kun je de stekker eruit halen. Heb je een inbouwkoelkast en kom je niet goed bij de stekker? Zet dan het apparaat uit met de knop op het display of via de thermostaat. Zo verspil je geen koude lucht tijdens het schoonmaken.

2. Haal de koelkast leeg

Leg alles op het aanrecht, in een koelbox of (in de winter) even buiten. Heb je geen koelbox of koelelementen? Gebruik dan gewoon een koeltas uit de supermarkt. Check meteen de houdbaarheidsdatum en gooi weg wat niet meer goed is. Maak de onderkant van pakjes, bakjes en potjes schoon voordat je ze terugzet. Dat scheelt vlekken en plakkerige plekken.

3. Verwijder kruimels en los vuil

Kruimels in deurvakjes, de groentelade of op planken kun je het beste even opzuigen. Dat werkt veel fijner dan direct met een sopje beginnen.

4. Planken, bakken en groentelade schoonmaken

Haal zoveel mogelijk losse onderdelen uit de koelkast. Was ze af met warm water en afwasmiddel en droog ze daarna goed af. Zo voorkom je kringen van potjes en vochtvlekken. Heb je zware glazen planken die lastig te tillen zijn? Laat ze dan liggen en neem ze in de koelkast zelf af.

5. De binnenkant van de koelkast reinigen

Maak een sopje van warm water met afwasmiddel, milde allesreiniger of natuurazijn (witte keukenazijn). Gebruik geen schoonmaakazijn of agressieve middelen. Neem de wanden en planken af van boven naar beneden. Spoel na met schoon water en droog alles met een schone doek.

6. De afvoer achter in de koelkast schoonmaken

Onderin de achterwand zit een klein gaatje. Dit is de waterafvoer. Vuil of etensresten kunnen dit gaatje verstoppen waardoor er water onderin de koelkast komt te staan. Maak het gaatje schoon met een satéprikker met een stukje keukenpapier of een wattenstaafje. Gebruik geen schoonmaakazijn, soda of chloor in de afvoer.

7. Deurrubbers schoonmaken en soepel houden

Maak de rubbers schoon met lauw water en afwasmiddel of milde allesreiniger. Gebruik geen agressieve middelen. Droog de rubbers goed af. Optioneel kun je ze een paar keer per jaar soepel houden met een heel dun laagje zuurvrije siliconenspray of een klein beetje vaseline.

8. De koelkast opnieuw indelen

Droog alles goed af en zet de onderdelen terug. Zet eten altijd afgedekt in de koelkast. Bewaar groente in de groentelade om zand en vocht te beperken. Zet niets direct tegen de achterwand. Dat voorkomt vastvriezen en verstoppingen.

Hoe vaak moet je de koelkast schoonmaken?

Een grote schoonmaak is meestal één keer per maand tot één keer per kwartaal genoeg. Tussendoor kun je vlekjes direct afnemen, de groentelade even afwassen en de onderkant van pakjes en bakjes schoonmaken. Dat scheelt veel werk later.

Extra tips voor een frisse koelkast

Eten afgedekt bewaren
Restjes altijd afdekken met een deksel of folie. Dat voorkomt geurtjes en knoeien.

Verpakkingen schoonmaken
Maak de tuit van drinkpakken even schoon voordat je ze terugzet.

Groentelade wekelijks nalopen
Groenten zijn vaak zanderig. Door de lade regelmatig af te wassen blijft de rest van de koelkast netjes.

Houd de achterkant stofvrij
Bij een vrijstaande koelkast kun je het rooster achterop een paar keer per jaar stofzuigen. Dat werkt energiezuiniger.

Schimmel in de koelkast

Zie je schimmel? Gebruik dan natuurazijn (witte keukenazijn), milde allesreiniger of een papje van baksoda en water. Werk met handschoenen en droog het oppervlak goed na. Binnenkort verschijnt er een aparte uitlegpagina hierover.

Liever in etappes schoonmaken?

Je hoeft de koelkast niet altijd in één keer leeg te halen. Schoonmaken in gedeeltes werkt heel fijn als je weinig energie hebt, snel overprikkeld raakt of werkt met NAH, ADHD of autisme. Binnenkort volgt er een duidelijke pagina hierover.

De koelkast schoonmaken lijkt misschien een flinke klus, maar dat valt reuze mee. Het is een overzichtelijke taak die je met een goede voorbereiding zo hebt gedaan. In de winter kun je veel levensmiddelen even buiten zetten en in de zomer gebruik je een koelbox of een paar diepvriestassen uit de supermarkt zodat alles koel blijft. Het handigste moment om je koelkast op te ruimen is vlak voordat je de weekboodschappen in huis haalt. En als het even kan net voordat de kliko wordt geleegd. Breng je het afval zelf weg naar ondergrondse containers, dan hoef je daar natuurlijk geen rekening mee te houden.

Voorbereiden

Voordat je begint is het handig om na te denken over hoe je restjes en geopende producten wilt bewaren. Kies je voor bewaardozen zoals Tupperware, of werk je liever met schaaltjes en diepvrieszakjes? Het is zonde om bewaardozen te kopen die later ongebruikt in een keukenla verdwijnen. Kies iets wat bij jou en jouw huishouden past.

Een handig geheugensteuntje voor de voorbereiding:

• Reserveer ongeveer een uur voor deze klus zodat je hem rustig kunt afronden.

• Gebruik je koelelementen? Leg deze dan op tijd in de vriezer.

• Zorg dat je bewaarbakjes, zakjes, etiketten en een stift klaar hebt liggen.

• Zet een lege afvalemmer klaar en leg een schoonmaakdoek en droogdoek neer.

Leeghalen en sorteren

Zet de koelkast uit en haal alles eruit. Bewaar de inhoud zolang mogelijk koel en zet producten van dezelfde soort bij elkaar.

Misschien ontdek je dat je meerdere potjes hebt geopend met dezelfde inhoud. Maak dan eerst het oudste potje op. Heb je iets gekocht dat je wilde uitproberen maar dat vergeten in de koelkast ligt? Kijk of de datum nog goed is en bedenk een recept waarin je het kunt gebruiken. Noteer dit meteen in je agenda of weekmenu, zodat je het niet opnieuw vergeet.

Weggooien en schoonmaken

Kijk kritisch naar houdbaarheidsdata, vooral bij verse producten. Producten met een TGT-datum mogen tot en met die datum gegeten worden als ze volgens de instructies zijn bewaard. Een THT-datum betekent dat het product tot die datum gegarandeerd goed is. Na die tijd kun je nog steeds goed kijken, ruiken en proeven om de kwaliteit te beoordelen.

Geopende potjes zijn vaak maar kort houdbaar. Schrijf de datum van openen op het etiket, zodat je weet hoe lang iets al open staat.

Haal daarna alle losse onderdelen uit de koelkast, zoals flessenhouders, plateaus en groentelades. Was deze af in een sopje met afwasmiddel. Maak daarna de binnenkant van de koelkast schoon met afwasmiddel, een milde allesreiniger, azijn of een sprayflacon met schoonmaakdoekjes. Werk van boven naar beneden en spoel indien nodig na met schoon water. Droog alles goed af met een schone droogdoek.

De koelkast opnieuw indelen

Nu de koelkast helemaal schoon en droog is kun je hem opnieuw inrichten. De ideale temperatuur is tussen de drie en vijf graden. Vul de koelkast niet te vol zodat de koude lucht goed kan circuleren.

Het vriesvak

Veel koelkasten hebben een klein vriesvak bovenin. Bewaar hierin je diepvriesproducten. Vul het vak goed om overmatige ijsvorming te voorkomen.

De plateaus

In de koelkast stijgt warme lucht net als overal. De bovenste plank is dus het warmst.

• Op de bovenste plank bewaar je geopende potjes, zoals augurken, mayonaise en mosterd.

• De middelste planken zijn geschikt voor soep, kaas, gebak, etensrestjes en vleeswaren.

• Op de onderste plank bewaar je zuivel, vlees, kip en vis. Heb je een extra plank? Reserveer die dan voor rauw vlees, kip en vis. Bewaar deze altijd goed verpakt en gescheiden om verspreiding van bacteriën te voorkomen.

De groentelade

Groentelades zijn speciaal ontworpen om groente en fruit koel en vochtig te houden. Niet alle groente en fruit zijn geschikt voor de koelkast. Sommige soorten produceren ethyleen, waardoor andere producten sneller bederven.

De deur van de koelkast

De deur is de warmste plek van de koelkast. Bewaar hier producten die tegen temperatuurschommelingen kunnen.

• Bovenin bewaar je boter, kaas en eieren.

• Daaronder potjes en tubes.

• Helemaal onderin bewaar je frisdranken, sap en een aangebroken pak melk.

Schoonmaken met verschillende middelen

In principe heb je genoeg aan een goede schoonmaakdoek en droogdoek. Wil je toch een reiniger gebruiken, dan kun je kiezen voor afwasmiddel, een milde allesreiniger, ontvetter, zwarte zeep, citroensap, azijn of baking soda. Zwarte zeep en azijn zijn natuurlijke producten en zeer geschikt voor de koelkast.

Wekelijks opfrissen

Na een grondige schoonmaak is het fijn als je koelkast schoon blijft. Door wekelijks even op te frissen ben je binnen vijf minuten klaar. Doe dit vlak voordat je de boodschappen in huis haalt, dan is de koelkast het leegst en werk je het snelst.